Hukuki Çerçeve

AA Sermaye Piyasamızın Değerli Paydaşları,

Borsa İstanbul olarak ihraççı ve yatırımcılarımıza en hızlı ve güvenli şekilde kesintisiz hizmet sunmaya devam ediyoruz. Sermaye piyasamızın etki alanını genişleterek şirketlerimizin ve ülkemizin sürdürülebilir büyümesine katkı sağlama ve piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda ürün yelpazemizi çeşitlendirme hedeflerimize uygun olarak kararlılıkla yol alıyoruz.

Sermaye piyasalarımızı büyütme yönündeki gayretlerimiz, son dönemde elde ettiğimiz önemli kazanımlarla da taçlanmıştır. Halka açılarak Borsa İstanbul ailesine katılan şirket sayımız son yıllarda istikrarlı bir şekilde yükselmiş, piyasalarımız aracılığıyla sağlanan finansman yatırımlara dönüşmüştür. Bakiyeli pay senedi yatırımcısı sayımız katlanarak artmış, bu ilgi sayesinde halka arzlarda olduğu gibi işlem hacimlerinde de rekor seviyelere ulaşılmıştır.

Sermaye piyasamızın kazandığı ivme, söz konusu rekorlarla olduğu kadar, diğer borsalarla mukayese edildiğinde de rahatlıkla görülmektedir. Borsa İstanbul, pay piyasası likidite göstergesi olan pay devir hızında liderliğini korumuş, özel sektör borçlanma aracı ihraçlarında ve yatırımcı ilgisinin arttığı pay vadeli işlemlerinde dünya borsaları arasında üst sıralarda yer almaya devam etmiştir.

Yukarıda saydığım kazanımlarımızın devamlılığı için yeni şirketlerimizi ailemize katmayı, genişleyen yatırımcı tabanımızın sermaye piyasası okuryazarlığı seviyesini yükseltmeyi ve sektör paydaşlarımızla yapıcı iş birliğimizi devam ettirmeyi önceliklendirmiş bulunuyoruz. Bu doğrultuda, gerek şirketlerle doğrudan görüşerek, gerekse de hazırladığımız rehber içerikler vasıtasıyla sermaye piyasalarını anlatmakta, halka açılmanın sağlayacağı potansiyel faydaları vurgulamaktayız. Yatırımcılarımıza yönelik bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri yürütmekte, aracı kurumlarımızın sağladığı eğitimlere ev sahipliği yapmaktayız. Bununla birlikte, başta Pay Piyasası olmak üzere tüm piyasalarda meydana gelebilecek olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerini elektronik gözetim sistemimiz ile izlemekte ve gerekli tedbirleri almaktayız. Tüm konularda, kamu kurumlarımız dahil olmak üzere paydaşlarımızla ortak hareket ederek sermaye piyasamızı gerçek potansiyeline ulaştırma gayretiyle altyapı ve hizmetler sağlamaktayız.

Bütün çalışmalarımıza devam ederken uluslararası alandaki en yüksek standartlara uyuma ve iş sürekliliğine özen göstermekte, süreçlerimizde ve altyapı gereksinimlerinde tedbirler almaktayız. Hazine ve Maliye Bakanlığımız ile birlikte tamamladığımız sorumlu kıymetli maden tedarik zincirine ilişkin düzenlemeler sonrası Borsamızca denetim, kontrol ve bildirimler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. 2022 sonunda, endekslerimizin IOSCO (International Organization of Securities Commissions) uyumunun sağlanması da uluslararası alanda daha yaygın şekilde kullanılabilmeleri açısından kritik önemde bir gelişme olmuştur.  Avrupa Birliği sermaye piyasaları düzenleyici otoritesi ESMA (European Securities and Markets Authority) tarafından işlem sonrası şeffaflık koşullarını sağlayan pazar yeri olarak mevcuttaki “olumlu” statümüz, yapılan güncellemede teyit edilmiştir. Bunların yanı sıra 2021 yılında iş sürekliliği yönetimi alanında ISO22301, hizmet yönetimi alanında ISO22000 ve 2022 yılında ise bilgi güvenliği yönetimi alanında ISO27001 sertifikalarıyla bu alanlardaki çalışmalarımız belgelendirilmiştir.

Yenilikçi ve değer katan bir yaklaşımla piyasanın ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi, stratejimizin odak noktasında bulunmaktadır. 2022’de kurduğumuz Emtia Pazarı’nda Darphane Altın Sertifikaları işlem görmeye başlamıştır. Girişim Sermayesi Pazarı’yla birlikte, Borsamızın aracılık ettiği fonlama imkânları daha da genişleyecektir. Hazırlıklarını tamamladığımız ve mevzuat düzenlemesi sonrası devreye almayı planladığımız Karbon Piyasası (Emisyon Ticaret Sistemi-ETS) ise Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşması ve ihracatçılarımızın AB sınırda karbon mekanizmasına adapte olması açısından önemli bir araç olacaktır.

Yeni ürün geliştirme çalışmalarımızda etkin risk yönetim imkânlarını artıran ve fiyat oluşumuna katkı sağlayan yeni vadeli işlem sözleşmelerini işleme açmayı da öncelikli olarak ele almaktayız. Devreye aldığımız türev ürünler arasında yeni pay vadeli işlem sözleşmeleri, fiziki teslimatlı USD/TL vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyonları, platin/paladyum vadeli işlem sözleşmeleri, devlet iç borçlanma senedi vadeli işlem sözleşmeleri ve BIST Sürdürülebilirlik 25 endeksine dayalı vadeli işlem sözleşmeleri yer almaktadır.

Sektör ihtiyaçlarını ve uluslararası gelişmeleri dikkate aldığımız yeni endeks geliştirme çalışmaları da aralıksız devam etmektedir. Yeni endekslerimiz arasında yer alan BIST Spot Altın Endeksi, BIST Altın Tahvil Endeksi, BIST Altına Dayalı Kira Sertifikası Endeksi ve BIST Geri Alım Endeksi yanında, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde kapsamlı bir metodoloji güncellemesi yapılmış,  BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi ve BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi ile yatırımcılara sürdürülebilirlik temalı yeni ölçütler sunulmuştur. Katılım finans alanında ürün çeşitliliği konusunda atılımlar gerçekleştirilmiş, BIST Katılım Tüm, BIST Katılım 100, BIST Katılım 50, BIST Katılım 30, BIST Katılım Temettü Endeksi yanında faizsiz finansal ürünlerde ve finansal sözleşmelerde referans getiri oranı olarak kullanılan TLREFK ve bu oranın getirisini takip edebilmek amacıyla BIST TLREFK Endeksi hesaplanmaya ve yayımlanmaya başlanmıştır. Bunlara ek olarak, finansal ürünlerde kullanmak üzere kendi adına endeks hesaplatmak isteyen paydaşlarımızla uzmanlığımızı ve altyapımızı paylaşmaya devam ediyoruz. Önümüzdeki dönemde de yeni endeksler oluşturarak yatırımcılarımıza sunduğumuz ürün çeşitliliğini daha da genişletmeyi hedefliyoruz.

Sürdürülebilirlik alanında gelişmeleri yakından takip ediyor, ulusal ve uluslararası alanda çalışmalara aktif olarak katılıyoruz. Sürdürülebilirliğin çevresel ve sosyal faydaları yanında şirketlerin risk yönetimi konusuna daha hassas yaklaşmalarını sağladığını ve uzun vadeli değer artışı fırsatları sunabileceğini biliyoruz. Bu doğrultuda amacımız, sürdürülebilir finansın Türkiye’de güçlenmesine ve şirketlerimizin sürdürülebilir finansal akımlardan daha fazla yararlanmasına katkıda bulunmaktır. Borsamızca şirketlerimiz için entegre raporlama ve iklim raporlaması konularında yol gösteren rehber içerikler hazırlanmış ve yayımlanmıştır. Aynı zamanda şirketlerimize sürdürülebilirlik ve katılım endekslerimiz konularında ücretsiz eğitimler sağlanmıştır. Bununla birlikte şirketlerimizin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan “Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehberine” uygun ihraçlarına kotasyon ücreti indirimli olarak uygulanmakta , böylelikle sürdürülebilirliğe katkı sağlayan projeler teşvik edilmektedir.

Diğer taraftan, Borsa İstanbul olarak gerçekleştirdiğimiz teknolojik atılımlarımız, büyüyen sermaye piyasamızda, ihraççı ve yatırımcılara güvenilir, şeffaf, etkin bir işlem platformu sağlamaya olan kararlılığımızın göstergesidir. Hızla gelişen finans teknolojisi alanında öncü olmak ve küresel rekabetteki yerimizi güçlendirmek için tüm piyasaların alım-satım ve takas işlemlerinin uçtan uca çalıştığı sistemimizi ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirmeye devam ediyoruz. Daha hızlı ve daha yüksek kapasitede emir işleme dahil birçok iyileştirmeyi, başarıyla gerçekleştirdiğimiz BISTECH 3.0 geçişiyle tamamlamış bulunuyoruz. Yurt dışında çeşitli borsalara teknik çözüm hizmetleri sunuyor, test, veri transferi ve sistem entegrasyonu gibi konularda hizmet satışı gerçekleştiriyoruz.

Ar-Ge merkezimizle finans teknolojileri alanında yenilikçi çözümler geliştiriyoruz. Yatırımcılara hem gerçek zamanlı hem de tarihsel katma değerli veriler sağlayacak bir veri platformu oluşturuyoruz. Bu platform ile birlikte veri ve veri analitiklerine erişimi kolaylaştırarak yatırımcı tabanımızı genişletmeyi, yatırımcı eğitimine ve finansal okuryazarlığa daha fazla katkı sağlamayı hedefliyoruz. Birincil Veri Merkezimizde genişlettiğimiz kolokasyon hizmet kapasitemizi sanal sunucu çalışmalarıyla geliştirmeyi planlıyoruz.

Tüm bu çalışmalarımızı ulusal ve uluslararası düzeyde iş birlikleriyle gerçekleştiriyoruz. Dünya Borsalar Federasyonu ve İslam İşbirliği Teşkilatı Borsalar Forumu gibi platformların çalışmalarına aktif katılım sağlayarak, global trendleri yakından takip ediyor ve ülkemizin konumunu güçlendiriyoruz.

Borsamızın kuruluşunun 150. yılında, her gün ilk işlem gününün heyecanı ve coşkusuyla  sermaye piyasalarımıza hizmet etmeye devam ediyoruz. Yenilikleri, işlerliği artırıcı geliştirmeleri ve teknolojik atılımlarımızı, sermaye piyasası ekosistemini geliştirme kararlılığıyla gerçekleştiriyoruz.

İnanıyorum ki, İstanbul’u uluslararası bir finans merkezi olarak öne çıkaran adımlarımızı, tüm sektör paydaşlarımızla iş birliği içerisinde atmaya devam edeceğiz. Sürdürülebilir kalkınma ve katma değer yaratma konusundaki sorumluluğumuzun bilinciyle sermaye piyasamızı daha da ileri taşıyacağız.

Saygılarımla,